Pişik, deri katları arasında ortaya çıkan kaşıntıdır. Nem ve ısının artması sonucu sürtünme ile deride tahriş meydana gelmektedir. Bu da pişik olarak adlandırılmaktadır. Oldukça yaygın olarak görülen deri kaşıntısı, hayatın devamı sırasında beklenmedik bir anda ortaya çıkabilir. Daha çok geniş, büyük deri alanlarını etkileyen pişik, koltuk altında, göğüslerin altında, genital bölge ve karın kısmında yaygın olarak görülür. Pişiğin risk faktörleri, obezite, sıcaklık ve nemdir. Pişikten rahatsız olan bireyler, deride kızarıklık, yanık ve kaşıntıdan şikayet etmektedirler. Uzun süredir devam eden pişik, küf kokusu yaratabilir. Pişik, görsel muayene ile teşhis edilir. Pişik, bakteri ve mantar hastalığı gibi nedenlerle enfekte olabilir. Pişik bir kenara, derideki katmanlarda meydana gelen patlamalar, diğer birçok dermatolojik durumu meydana getirir. Pişik, uzun dönemde kilo verme ve kısa dönemde de pudra kullanımı ile engellenebilir.
Pişik Neden Olur?
Basit pişik olma durumu; sürtünme, nem, yüksek sıcaklık sonucu oluşan tahriş edici deri iltihabıdır. Çeşitli ilaç ve kimyasalların alerjisi ve bakteri, mantar, tırnak mantarları ve mayalar gibi çeşitli mikroorganizmalar sonucu pişik oluşabilir. Ayrıca, intertriginöz alanlarında görünen dermatolojik hastalıklarda oluşabilir.
İdrar, dışkı ve ter de deri problemlerinin oluşmasında etkilidir. Ancak, pişik oluşumuna en çok etkiyi sağlayan faktör sıcak ve nemdir. Bu ortam, mikropların gelişimi için uygun ortamı sağlamaktadır. Ayrıca, sıkı elbise ve ayakkabılar da sürtünmeyi arttırdığından pişik oluşumuna neden olmaktadır. Sıkı sütyenler kadınlar için pişik oluşumuna neden olur. Bunun için daha iyi destekli sütyenler kullanılmalıdır. Naylon ve insan yapımı sentetik fiberler pişik oluşumuna neden olduğundan, pişiğin engellenmesi için daha çok emici kumaşlarla, pamuklu kumaş kullanmaya dikkat edin.
Eğer aşırı kiloluysanız, bu da pişik oluşuma neden olmaktadır. Fazla kilolardan kurtularak sürtünmeyi azaltabilirsiniz. Böylece, pişik oluşumunu engellemiş olursunuz.
Egzersiz sonrası duş alımı önemlidir. Ancak, duştan sonra tam olarak kurulanma, pişik oluşumu için daha önemlidir. Duş sonrası tam olarak kurulanmalı ve nemli yerlerden kurtulmalısınız. Bunu, saç kurutma makinesi yardımıyla yapabilirsiniz. Koltuk altı nemli bölgeleri ve göğüs çevresinde oluşan nemleri soğuk aylarda saç kurutma makinesi yardımıyla kurutabilir ve pişik oluşumunu engelleyebilirsiniz.
Pişik Risk Faktörleri Nelerdir?
Çevresel faktörler, pişik oluşumunda ve şiddetlenmesinde en büyük rolü oynamaktadır. Sıcaklık ve nemin en yüksek seviyelerde olduğu yaz aylarında, pişik oldukça sık görülmektedir. Bisiklet kullanımı, koşu gibi tekrarlanan hareketler, deride yara oluşturucu ve tahriç edici bir güç oluşturur. Bazı risk faktörleri sonucu da, pişik oluşur. Bu risk faktörleri; obez olmak, diyabete sahip olmak, nasır, takma uzuv ve yüksek ısı ve neme maruz kalmak gibi faktörlerdir.
Diğer risk faktörleri de; idrar tutamama, aşırı terleme, kötü hijyen ve yetersiz beslenmedir. Bebeklerde ise, kısa boyun ve bükülmüş duruşları sonucunda pişik riski oluşur. Ayrıca sedef hastalığı gibi bazı deri hastalıkları da, pişiğin gelişimini etkiler.
Pişik Semptom ve İşaretleri
Pişik nasıl görünür? Birey pişik olduğunu nasıl anlar? Kırmızı ve kırmızımsı kahverengi bir kızarıklık, pişiğin en belirgin göstergelerindendir. Bunun yanında, hassas, kaşıntı oluşan bir cilt, kötü bir koku ve çatlak, kabuklu sert bir cilt de pişik nedenlerindendir. Pişik, neme maruz kalmış ve birbiriyle sürtünen herhangi bir deri bölgesinde oluşabilir. Bebeklerde ise, bebek bezinin neden olduğu pişikler sıkça rastlanır.
Pişik, bireyin vücudunda, ayak parmakları arasında, koltuk altında, iç uylukta, kasıkta, meme veya karın alt kısmında, boyun kıvrımlarında ve kalça arasında görülebilir. Eğer bu pişik semptomlarından birine rastladıysanız, devamında enfeksiyon oluşmaması için doktora görünmeniz önemlidir.
Pişik Teşhisi
Pişiği diğer cilt bozukluklarından ayırt etmek zor olabilir. Ancak, hastalık geçmişi, tanı koymada yardımcı olabilir. Eğer sağlık geçmişinde merhem, antibakteriyal şampuanlar, lokal steroidler gibi ipuçları bulunuyorsa, pişik teşhisinde yardımcı olabilir. Bazı steroidler, atrofi ve meserasyon gibi deri problemlerine, bazı şampuan ve merhemler ise deri iltihaplarına neden olabilir. Görsel muayene ile, ciltte oluşmuş yaralar tanımlanabilir.
Pişik Komplikasyonları
Pişik, enfeksiyon içeren çeşitli mikroorganizmaların etkileri sonucu oluşabilir ve etkileri büyümeden yok edilmelidirler. Mantar enfeksiyonları, pişik bölgelerinde en çok görünen enfeksiyon türüdür. Bu enfeksiyonları, uygun testlerle ortaya çıkarmak önemlidir. Deriyi etkileyen küçük kazıntıların mikroskop altında analiz edilmesi gibi testlerle çözümler üretilebilir. Değişik türlerde deri hastalıkları bulunmaktadır.
Pişik Kimleri Etkiler?
Pişik, her yaş grubundaki insanı etkileyebilir özelliktedir. Çünkü, ihtiyaç duyduğu şey nem ve sıcaklıktır. Bu yüzden bebeklerden ki en çok bebekleri etkiler, yaşlı insanlara kadar her insanda belirebilir. Ancak daha çok, tabii ki risk faktörlerini taşıyan insanlarda görünmektedir. Aşırı kilolu bireyler, diyabet hastaları, yatakta çok zaman harcayan insanlarda, bebek bezi dolayısıyla bebeklerde ve idrar tutamama sorunu yaşayan her bireyde görünmektedir. Kısacası, vücut yüzeyinde sürtünmeye ve neme neden olan her türlü sebep dolayısıyla, bu tür nedenlere sebebiyet veren her türlü giysi ve kullanılan her üründen dolayı pişik meydana gelir.
Pişik Tedavisi Nasıl Yapılır?
1.Engel Etmenler
Komplike olmayan pişikler, çok sayıdaki etmenler ve mekanizmalarla, deri katmanları kuru, temiz ve serin tutulabilir. Engelleyici maddelerin kullanımı ile, derideki problemler ile giderilebilir ve kaşıntı ve acı hafifletilebilir. Çinko oksit merhemler, vazelin gibi deri koruyucularla pişiğin etkisi giderilebilmektedir. Gazlı bez, pamuklu yüzeyler ile, geçirgen çarşaflar ile sürtünme azaltılabilir.
2.Kurutucu Etmenler
Alüminyum sülfat, kalsiyum asetat solüsyonu ve antiseptik kurutma maddeleri, talk pudrası gibi, pişiğin tedavisinde kullanılabilir. Pudra, mantar önleyici kremler ve merhemlerle aynı anda kullanılmamalıdır. Çünkü, ikisi aynı anda kullanıldığında yapışkan bir ortam yaratır. İkisi bir arada kullanılacaksa, 2 ya da 3 saat arayla kullanılmalıdır. Tedavi sonrası, semptomlar düzelmezse, potasyum hidroksit hazırlanmalı ve bakteri kültürü ve hassaslık testi yapılmalıdır.
3.Engelleme ve Diğer Pişik Tedavileri
Eğer siz ya da çocuğunuz pişiğe sahipseniz, doktor, basit bir öneriyle size çözüm sunabilir. Pişik olan bölgenin kuru ve hava aldığı bir pozisyonda bulunması durumu muhtemel öneridir. Eğer obezite hastasıysanız, kilo verme de, pişik oluşumunu engelleyen temel faktörlerden biridir. Bazı hastaların büyük ve sarkık göğüsleri de pişik oluşumuna neden olmaktadır. Bu durumda meme estetiği bir çözüm üretebilir. İdrar ya da dışkıya maruz kalan derileri bu durumdan korumak veya bu durumun oluşmasını engellemek, deride oluşabilecek ıslaklık yani nem durumunu ve dolayısıyla tahrişi engeller. Yumuşamaya yardımcı maddeler ile deriyi nemlendirmek, yumuşak bir vücut temizliği rutini sağlamak ve deri koruyucular kullanmak da insan vücudunun iyi bir yapıda olmasına yardımcı olur.